Zespół trakcyjny EN94 w pobliżu stacji Komorów
Zespół trakcyjny EN95 na stacji Warszawa Śródmieście WKD
Zabytkowy wagon EN80 w barwach EKD
Warszawska Kolej Dojazdowa (WKD, wcześniej Elektryczna Kolej Dojazdowa lub Elektryczne Koleje Dojazdowe - EKD) - spółka wykonująca przewozy pasażerskie na linii
kolei normalnotorowej
na odcinku
Warszawa Śródmieście WKD
-
Podkowa Leśna Główna
-
Grodzisk Mazowiecki Radońska
(linia
47
) z odgałęzieniem Podkowa Leśna Główna - Milanówek Grudów (linia
48
).
Spółka jest członkiem
Związku Pracodawców Kolejowych
.
Historia
W
1918
powstała spółka Siła i Światło, której wiodącym kapitałem był kapitał angielski. Spółka ta była inicjatorem, inwestorem i właścicielem EKD. Pierwszy pociąg wyjechał na trasę
11 grudnia
1927
. Była to pierwsza normalnotorowa i zelektryfikowana linia kolejowa w Polsce.
Budowę linii rozpoczęto w
1925
w
Komorowie
i równocześnie poprowadzono ją w kierunku
Warszawy
oraz
Grodziska Mazowieckiego
. Pierwotny przebieg linii na terenie Warszawy różnił się od obecnego. Linia biegła bardziej oddalona od torów
PKP
Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej
i docierała aż do
ul. Marszałkowskiej
- od przystanku Raków dawnym wiaduktem nad linią PKP do
Czachówka
i ulicami: Drawską, Szczęśliwicką, Niemcewicza, Tarczyńską oraz Nowogrodzką. W
1963
od ul. Szczęśliwickiej linię WKD skierowano nowymi torami wzdłuż torów PKP przez przystanek Warszawa Ochota WKD do nowo wybudowanej stacji Warszawa Śródmieście WKD (przy
Dworcu Centralnym
). Od stycznia
1975
WKD od przystanku Raków biegnie wiaduktem nad
linią radomską
i dalej wzdłuż torów PKP przez nowe przystanki Warszawa Aleje Jerozolimskie, Warszawa Reduta Ordona oraz stację Warszawa Zachodnia (nowy, własny peron).
Istniał też odcinek pomiędzy stacją Warszawa Szczęśliwice a stacją Włochy EKD (znajdującą się przy przystanku PKP
Warszawa Włochy
). W
1932
powstał odcinek pomiędzy stacją Grodzisk Mazowiecki Radońska i stacją Grodzisk Mazowiecki EKD (również blisko dworca PKP), a w
1936
wybudowano odcinek łączący
Podkowę Leśną
z
Milanówkiem
. Zachowały się fragmenty nigdy nie zrealizowanej rozbudowy EKD do
Mszczonowa
. W Komorowie istnieje rezerwa terenu dla wybudowania odnogi do
Nadarzyna
i dalej do Mszczonowa.
We wsi
Przeszkoda
, po zachodniej stronie
Drogi krajowej nr 8
zachowane są
żelbetowe
konstrukcje ramowe niedokończonego
wiaduktu
kolejowego nad rzeczką
Mrowną
. Od wiaduktu, z przerwami, aż do parkingu we wsi
Józefina
(wciąż po zachodniej stronie Trasy Katowickiej i w bezpośrednim jej sąsiedztwie) rozciąga się nasyp kolejowy. We wsi
Radziejowice
, tym razem po wschodniej stronie Trasy Katowickiej, na rzeczce
Pisia Gągolina
, znajduje się niedokończony żelbetowy wiadukt oraz fragmenty nasypu kolejowego. Między Mszczonowem a Radziejowicami znajduje się szereg
sadzawek
w wykopie wypiętrzenia terenowego, a na ich przedłużeniu wyraźnie zarysowany nasyp kolejowy. Wszystko to dowodzi, że prace dla tej inwestycji były prowadzone przed
1939
. Prawdopodobnie przerwała je wojna.
Wskutek nasilającego się ruchu samochodowego zamknięto odcinki Grodzisk Mazowiecki WKD - Grodzisk Mazowiecki Radońska (
1966
), Warszawa Włochy WKD - Warszawa Szczęśliwice (
1971
) oraz Milanówek Graniczna - Milanówek Grudów (
1995
). Ponadto wskutek wymiany taboru w
1972
zlikwidowano odcinek Milanówek WKD - Milanówek Graniczna, ponieważ nowe jednostki wymagały większego promienia łuku i niemożliwy był ich dojazd do stacji końcowej przy dworcu PKP.
Po
II wojnie światowej
spółka "Elektryczna Kolej Dojazdowa" została upaństwowiona, a w
1951
jej nazwę zmieniono na "Warszawską Kolej Dojazdową" (przedwojenną nazwę określającą wąskotorowe kolejki dojazdowe w okolicy Warszawy). W
2000
w wyniku restrukturyzacji, WKD stała się
spółką z ograniczoną odpowiedzialnością
.
22 grudnia
2000 utworzony został akt założycielski, sporządzony w formie
aktu notarialnego
. Dnia
29 grudnia
spółka została wpisana do
rejestru handlowego
przez
Sąd Rejonowy
dla
miasta
stołecznego Warszawy. Swoją działalność rozpoczęła z dniem
1 lipca
2001
.
W
2005
podpisana została umowa sprzedaży WKD konsorcjum samorządowemu.
27 września
2007
nastąpiło zamknięcie transakcji zbycia wszystkich należących do PKP S.A. udziałów spółki "PKP Warszawska Kolej Dojazdowa sp. z o.o." z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim na rzecz:
Samorządu Województwa Mazowieckiego
(73 %), gminy i miasta
Pruszków
(9%), miasta Podkowa Leśna (4 %), gminy Milanówek (2,6 %), gminy Grodzisk Mazowiecki (4,9 %), miasta i gminy
Brwinów
(4,9 %) oraz
gminy Michałowice
(1,6 %). W dniu
13 sierpnia
2008
w
Krajowym Rejestrze Sądowym
zostały zarejestrowane zmiany dotyczące umowy spółki wraz z jej nową nazwą - "Warszawska Kolej Dojazdowa sp. z o.o.".
Mazowiecki samorząd zapowiedział, że zainwestuje w WKD 166,5 mln zł, z czego 142,5 mln przeznaczone zostanie na wymianę taboru, a 22 mln na remont i rozbudowę infrastruktury (nowe linie, tory, trakcja, parkingi, przystanki).
Z usług WKD korzysta codziennie średnio 25 tys. mieszkańców Warszawy i mazowieckich gmin, co daje łącznie ok. 6-9 mln przejazdów pasażerskich rocznie. Szacuje się, że liczba pasażerów WKD z roku na rok wzrasta.
Tabor
Od 1927 do 1972 linię obsługiwały angielskie
wagony silnikowe
typu
EN80
. Wagony te osiągały prędkość 70 km/godz.
W 1972
Pafawag
Wrocław
zaczął dostarczać nowe, dwuwagonowe
elektryczne zespoły trakcyjne
serii
EN94
. Łącznie wyprodukowano ich 40. Jednostki te całkowicie wyparły wyeksploatowane wagony typu EN80. EN94 kursują w konfiguracji czterowagonowej. W dni robocze wykonują 129 przejazdów na dobę.
W
2004
urząd marszałkowski
województwa mazowieckiego
kupił dla WKD nowy, czterowagonowy zespół trakcyjny typu
EN95
. Producentem tego pojazdu jest
PESA Bydgoszcz
.
W marcu 2010
urząd marszałkowski
województwa mazowieckiego
zakupił 14 nowych pociągów, składających się z 4 wagonów, w
PESA Bydgoszcz
, za które zapłaci 281 mln zł. Pierwsze składy mają pojawić się we wrześniu 2011.
Napięcie w sieci trakcyjnej wynosi (tak jak w sieci Tramwajów warszawskich) 600V prądu stałego (standardowo w PKP napięcie wynosi 3000V prądu stałego). W systemie sygnalizacji zastosowano
semafory
świetlne oraz
SBL
.
Trasa
Linia z Warszawy do Grodziska mierzy 32,8 km, a odgałęzienie do Milanówka - 3 km. Łącznie znajduje się na niej 28 stacji i przystanków osobowych.
W latach 70. próbowano zintegrować WKD z warszawskim systemem tramwajowym. Przeprowadzono próby z wykorzystaniem wagonu
tramwajowego
Konstal 13N
, jednak testy nie powiodły się ze względu na różnice w wózkach wagonu tramwajowego i wagonu WKD. Podobną koncepcję rozważała firma
Polski Express
, która złożyła ofertę w przetargu prywatyzacyjnym WKD.
Linia WKD posiada jedno połączenie z siecią PKP. Rolę tego połączenia pełni jednotorowy, niezelektryfikowany szlak kolejowy pomiędzy stacją PKP w Pruszkowie a Komorowem (linia nr 512).
Konsorcjum samorządowe, które przejęło spółkę zaplanowało liczne inwestycje na trasie kolejki:
- uruchomienie połączeń wahadłowych na linii nr 512 (Komorów - Pruszków PKP) z trzema przystankami pośrednimi, początkowo z użyciem spalinowych
szynobusów
- wybudowanie odnogi do
Janek
- albo z Komorowa, albo z Warszawy przez
Okęcie
i
Raszyn
(w jednym z wariantów aż do Nadarzyna)
- wybudowanie drugiego toru na odcinku Podkowa Leśna - Grodzisk Mazowiecki
- wydłużenie trasy do ul. Marszałkowskiej w Warszawie (możliwość łatwej przesiadki do metra)
Żadna z tych inwestycji nie została na razie rozpoczęta, z niektórych też zrezygnowano.
Bilety
Od stycznia 2002 w WKD obowiązują tzw. strefy czasowe. Cena
biletu
jednorazowego zależy od czasu, jaki zajmuje przejazd. W WKD obowiązują trzy strefy czasowe (wg rozkładowego czasu jazdy):
- I strefa - do 19 minut - 3,60 zł (taryfa normalna)
- II strefa - do 38 minut - 4,80 zł (taryfa normalna)
- III strefa - powyżej 38 minut - 7,00 zł (taryfa normalna)
Bilet należy skasować bezpośrednio po wejściu do wagonu -
kasownik
drukuje datę i godzinę rozpoczęcia podróży.
Ceny biletów okresowych - tygodniowych, dwutygodniowych, miesięcznych i kwartalnych - uzależnione są od długości trasy, na której obowiązują.
W pociągach WKD honorowana jest również Warszawska Karta Miejska (bilety okresowe 30 i 90-dniowe z wyłączeniem tych na jedną linię) oraz bilety dobowe, 3-dniowe, 7-dniowe i 14-dniowe
ZTM
, ale z powodu niemożności porozumienia się władz WKD z ZTM i samorządami, tylko na odcinku Warszawa Śródmieście WKD - Opacz, co dyskryminuje mieszkańców m.in. Pruszkowa, który leży przecież w obrębie 2 strefy ZTM (Linia SKM S2, pociągi Kolei Mazowieckich oraz linia nocna N85). Karta musi być aktywowana przed rozpoczęciem podróży, ponieważ w pociągach WKD nie ma kasowników przystosowanych do jej odczytu (w czytniki wyposażeni są tylko kontrolerzy). Jedyny kasownik ZTM znajduje się w Opaczy w sklepie całodobowym przy ul. Ryżowej 83.
Czynne przystanki i stacje
Przystanek osobowy Warszawa Raków
Końcowa stacja Grodzisk Mazowiecki Radońska
oraz na odcinku Podkowa Leśna Zachodnia - Milanówek Grudów:
Przystanki i stacje zlikwidowane
- Grodzisk Mazowiecki EKD, później Grodzisk Mazowiecki WKD (do 1966)
- Grodzisk Mazowiecki Rynek (do 1966)
- Milanówek EKD, później Milanówek WKD (do 1972)
- Milanówek Prosta (do 1972)
- Milanówek Graniczna (do 1995)
- Włochy EKD, później Warszawa Włochy WKD (do 1971)
- Włochy Graniczna (do 1971)
- Warszawa Szczęśliwice (do 1975)
- Warszawa Stadion Strzelnica (na ul. Drawskiej)
- Warszawa Granica Miasta, później Warszawa Opaczewska (do 1975)
- Warszawa Zachodnia WKD (na ul. Szczęśliwickiej, róg ul. Kopińskiej, do 1975)
- Warszawa Grójecka (do 1963)
- Warszawa Plac Zawiszy (do 1963)
- Warszawa Chałubińskiego WKD (do 1963)
- Warszawa Marszałkowska (do 1961)
Park&Ride
Parking Park&Ride przy stacji Komorów
WKD oferuje pasażerom możliwość zaparkowania własnych pojazdów na
parkingach
działających w systemie
Park&Ride
:
- przy stacji Grodzisk Mazowiecki Okrężna - parking bezpłatny, nieogrodzony
- w Pruszkowie - płatny, ogrodzony parking niestrzeżony dla samochodów
- w Komorowie - płatny, ogrodzony parking niestrzeżony dla samochodów i jednośladów
Z racji dużego zainteresowania pasażerów spółka planuje otwarcie drugiego parkingu w Komorowie.
Miejsce na płatnym parkingu można wykupić, dopłacając określoną kwotę do biletu miesięcznego lub kwartalnego (bon miesięczny lub kwartalny) albo do dwóch biletów jednorazowych (bon jednodniowy).
Bezpieczeństwo
Trasa i pociągi WKD są chronione przez
Straż Ochrony Kolei
i prywatną agencję ochrony Zubrzycki. W zmodernizowanych składach EN94 zainstalowano kamery wideo monitorujące wnętrze pociągów. Podobne systemy znajdują się na części stacji i przystanków.
Tylko 10 przejazdów na linii WKD wyposażonych jest w sygnalizację świetlną. Pozostałych 28 to przejazdy kategorii D, oznaczone jedynie znakami drogowymi.
Zobacz też
Linki zewnętrzne